Skolyoz kaynaklı duruş bozuklukları aynadaki görünümüzü etkiler
Fiziksel olarak duruş bozukluğu, büyüme çağında ve dış görünümünün öneminin arttığı ergenlik dönemde insanlar tarafından beğenilmeme endişesi kaynağı haline gelebilir. Omurga eğrilikleri ve özellikle de skolyoz dış görünüşün öneminin artmaya başladığı ergenlik döneminde ayna karşısında duruş bozukluğunun en sık sebeplerinden biri olarak sayılabilir.
Bilgilendirme amacıyla skolyoz hakkında merak edilen konu ve sıkça sorulan sorulara cevaplar vermeye çalışacağım.
Skolyoz nedir?
Normalde karşıdan baktığımızda düz bir kolon gibi görünmesi gereken omurgamızda yana doğru oluşan ‘’C’’ yada ‘’S’’ şeklindeki eğrilikler skolyoz olarak adlandırılır. Omurgadaki mevcut eğriliğin skolyoz olarak adlandırılabilmesi için Cobb metodu olarak adlandırılan ölçüm metodu ile açısal değer olarak 10° nin üzerinde olması gerekmektedir.
Skolyozun önlenmesi mümkünmüdür?
Hayır. Gelinen noktada omurga eğriliğinin gelişmesini önleyen bir yöntem bulunmamaktadır.
Skolyoz hangi problemlere sebep olabilir?
Skolyoz hastalarında hafif-orta şiddetli günlük aktivitelerine engel oluşturmayan ağrı sorunları olabilmektedir. İnatçı, şiddetli günlük aktivitelerinizi yerine getirmeniz engel olan bel ağrılarında skolyoz dışı sebeplerin dikkatli araştırılması gerekmektedir. Erişkinlerde İlerleyen yaş ile birlikte olan skolyoz ve ağrılar daha çok dejeneratif omurga problemleri kaynaklı olduğu unutulmamalıdır. Çok ileri derece eğrilikleri olan hastalarda unutulmaması gereken; göğüs kafesi kapasitesi sınırlanması ile solunum sıkıntısı problemlerinin yaşanabileceğidir.
Skolyozun nedenleri ?
Günümüzde en sık karşılaştığımız skolyoz grubu ‘’nedeni bilinmeyen’’ anlamında ‘idiyopatik’ skolyoz grubudur. Yaklaşık olarak bu oran %80 dır.
Geriye kalan bölümü de kas sinir hastalıkları, doğumsal omurga anormallikleri veya genetik hastalıkların eşlik ettiği skolyoz grubu oluşturmaktadır.
Skolyoz Hakkında doğru zannettiğimiz yanlışlar?
Yapılan bilimsel çalışmalar gösterdi ki skolyoz ağır okul çantası, ağır cisimler taşımakla ortaya çıkmadığı gibi uyku ve duruş postürü atletizm ile uğraşmak veya kalsiyum eksiklikleri, önemli miktarda olmayan bacak boy eşitsizlikleri de skolyoza neden olmamaktadır.
Skolyozun bulguları neler olabilir?
Ayna karşısında bakıldığında bir omuzun diğer omuza göre aşağıda ya da yukarıda olması; bir kürek kemiğinin diğerine göre daha yukarıda olması ya da daha belirgin olması; her iki kol yanda iken kol-bel mesafesinin eşit olmaması bir kalçanın yana doğru diğerine göre daha belirgin olması, başın omuzlar ve leğen kemiği üzerinde santralize olmaması; bel bölgesinde asimetrik görünüm gibi bulgu ve yakınmalar bazen skolyozun ilk işaretlerinden olabilir.
Skolyoz tanısı nasıl koyulur?
Hemen hemen ilk şikayet aile ya da çocuğun farkettiği duruş bozukluğu ya da vücut şekil bozukluğudur. Bu şikayetle hekime başvuran hastaların muayenesi dikkatli bir gözlem ile başlar. Hasta kafa tabanından kalça kıvrımına kadar sırtı görünür halde ayakta gözlenir. Omuz asimetrisi, bel bölgesinde karşı tarafta olmayan cilt kıvrımları, kollar yanda serbest iken her iki tarafta vücut kol mesafesinin aynı olmaması, leğen kemiği asimetrisi ve yandan görünümde göğüs kafesi asimetrisi gibi problemlerin tespit edilmesi; Adam’s Bending Test (öne eğilme testi) de hastanın sırtı yatay düzleme tamamen paralel olacak şekilde eğildiğinde sırtta asimetrik görünüm klinik olarak skolyozu aklımıza getirmelidir. Skolyoz tanısının konulabilmesi için uzun kasetler ile çekilen; kafa tabanı ile uyluk kemiği üst ucunu içine alan ortoröntgenogramlar ile tüm omurga görüntülenmelidir.
Skolyoz hangi yaşlarda araştırılmalıdır?
Çocuklar herhangi bir yaşta taranabilir. Özellikle ergenlikteki hızlı büyüme dönemlerinde eğriliğin de hızla büyüyeceği düşünüldüğünde bu dönemlerde tarama önerenlerde mevcuttur. Okul taramaları da yapılması mümkündür.
Skolyozun tedavisi ve ilerlemesine nasıl engel olunabilir?
Kanıt düzeyi yüksek çalışmalarda skolyozun ilerlemesinin ancak korse ya da cerrahi tedavi ile mümkün olduğu belirtilmektedir. Bunun dışındaki yöntemlerin (fizik tedavi, kriyopratik uygulamaları, elektrik stimülasyonu vb.) skolyotik eğrilikler üzerine olan etkilerini gösteren kanıt bulunmamaktadır.Tedavi seçeneklerinden korse tedavisi ve cerrahide hedef baş ve leğen kemiğin aynı hatta olduğu herhangi bir gövde kayması olmayan dengeli bir omurga ve düzgün duruş elde etmektir.
Skolyoz eğrilikleri kendiliğinden düzelir mi?
Maalesef skolyotik eğriliklerde kendi haline bırakıldığında düzelme şansı bulunmuyor. Küçük ve tedavi gerektirmeyen eğrilikleri bulunan çocuklar büyüme ile birlikte normal yaşamlarına devam edebilirler ancak eğrilikleri kaybolmaz. Derece olarak büyük eğrilikleri olan ve tedavi almamış büyüme çağındaki çocuklarda eğriliğin kaybolması bir yana bazen en iyi beklenti eğriliğin ilerlememesi olabilir. Büyümesi tamamlanmış çocuklarda eğriliğin ilerlemeyeceği kabul edilebilir.
Skolyoz tedavisinde cerrahi ya da korse takip ve tedavisine nasıl karar verilir?
Hastanın tanı konulduğu andaki yaşı ,büyüme potansiyeli değerlendirilmesi radyolojik olarak eğriliğin derecesi gibi bir çok faktör hastalığın seyri hakkında bilgi verir. Bu faktörler her hasta için ayrı ayrı değerlendirilerek tedavi seçeneklerine karar verilir ve takip süreleri belirlenir.
