Osteoporoz, kemiklerin incelip zayıfladığı ve kırılmaya daha yatkın hale geldiği bir durumdur.
Amerikan merkezli Ulusal Sağlık İstatistikleri Merkezi’ne (Merkezi Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin bir parçası) göre, 2017-2018 yıllarında 50 yaş ve üzeri yetişkinlerde osteoporoz ve düşük kemik kütlesi yaygınlığı %55.7* idi. Bu, ABD’deki 50 yaş ve üzeri yetişkinlerin yarısından fazlasının osteoporozla yaşıyor veya osteoporoz riski taşıdığı anlamına gelir.
Osteoporoz hastaları, bu bozukluğa sahip olmayanlara göre kırık riskine daha açıktır. Ulusal Osteoporoz Vakfı, ABD’de 2015 yılında yaklaşık 2 milyon Medicare alıcısının (65 yaş ve üzeri yetişkinler) osteoporozla ilişkili yaklaşık 2.3 milyon kırık yaşadığını bildirmiştir.
Osteoporoz Nedenleri
Kemikleriniz, diğer vücut dokularınız gibi zamanla değişir. Aslında, vücudunuz yetişkin olduktan sonra her 7 ila 10 yılda bir eski, hasarlı kemiklerin yerine yeni kemik oluşturur. Bu sürece kemik yenileme denir.
Dengeli kemik yenileme. 30 yaşından önce, özellikle ergenlik ve erken yetişkinlik döneminde, ağırlık taşıyan egzersiz ve iyi beslenme ile daha büyük, daha kalın kemiklere sahip olabilirsiniz. Yaklaşık 30 yaşına kadar, vücudunuz eski kemik doku hızıyla yaklaşık olarak aynı hızda yeni kemik yapar, yani kemik yenileme dengelidir.
Dengesiz kemik yenileme. 30-40 yaşından sonra, kemik yenileme kademeli olarak dengesiz hale gelebilir. Eski kemikleri değiştirme hızınız yeni kemik yapma hızından daha hızlı bir şekilde artar – bu da hem kemik yoğunluğunu hem de mikromimarisini kaybetmenize neden olur ve yaşlandıkça kemiklerinizin gücünü ve kalitesini azaltır.
Osteoporoz, kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır. Bu, kadınlarda menopozda östrojen kaybının hızlı kemik kaybına neden olmasından ve kadınların genellikle başlangıçta erkeklere göre daha küçük, daha ince kemiklere sahip olmasından kaynaklanır. Erkeklerde kemik zayıflığı, hormon kaybının yaşla birlikte yavaşça oluşması nedeniyle daha sonra yaşamda gelişir.
Zayıf kemik, iyi beslenme ve hareketsiz bir yaşam tarzı gibi çeşitli nedenlerle hem erkeklerde hem de kadınlarda genç yaşlarda da ortaya çıkabilir.
Osteoporoz Osteopeni veya Düşük Kemik Kütlesi
Osteopeni, kemik yoğunluğunuzun osteoporoz olarak adlandırılacak kadar şiddetli olmadığı bir durumdur. Osteopeni, düşük maksimum kemik kütlesi ve/veya 30 yaşından sonra kemik kaybı nedeniyle meydana gelir.
Osteopeni’yi “osteoporoz öncülü ” olarak düşünmek faydalı olabilir. Dengesiz kemik yenileme yaşlanmayla devam ederse, sonunda osteoporozla sonuçlanır. Düşük kemik kütlesiyle kırık riskiniz normalden daha yüksektir, ancak osteoporoz kadar yüksek değildir.
Kemik kaybı genellikle omurgada, el bileğinde ve kalça bölgesinde daha fazla olur. Omurga kırıkları, bilek kırıkları ve kalça kırıkları, yaşlı yetişkinlerde yaygın olan yaralanmalardır.
Düşük kemik kütlesinin osteoporoz’a ilerlediğinin ilk belirtisi, düşük bir travmadan dolayı bir kırık yaşamaktır. Örneğin, evde bir kilimin üzerine takılıp bileğinizi veya kalçanızı kırdıysanız, bu muhtemelen temeldeki kemik zayıflığı nedeniyledir. Normal kemik gücüne sahip bir kişinin bu küçük miktardaki travma nedeniyle bilek veya kalça kırığı yaşama olasılığı düşüktür. Benzer şekilde, market alışverişi torbalarını kaldırırken veya ağır bir pencereyi kaldırırken belinizde bir kırık oluşursa, büyük olasılıkla osteoporozdan kaynaklanmaktadır.
Son çalışmalar, basit düşmelerden daha büyük düzeylerde yaralanmalara yol açan kırıkların bile kemik zayıflığı ile ilişkili olabileceğini göstermiştir.
Osteoporozun Ana Nedenleri
Yaşlanma
Osteoporozlu kişilerin çoğu 50 yaşın üzerindedir; bu yaşta kemik oluşumu kemik kaybını karşılamamaktadır.
Normal omurga ve osteoporozlu omurga Yaşlanma ile birlikte, kemiklerin kalın dış kabuğu (korteks) incelir ve süngerimsi kemikteki mimari de daha ince ve daha az bağlantılı hale gelir. Bu, kemikte yapısal zayıflığa neden olarak kırıklara yol açar.
Büyüme sonunda daha küçük kemiklere sahip olan kişiler, büyümeyle yaşlanma sürecinde kemik kırıklarına daha yatkındır. 30 yaşından sonra, ağırlık taşıyan egzersiz kemik kaybını azaltmaya ve kemik kütlesini ve gücünü korumaya yardımcı olabilir, ancak daha büyük, daha kalın kemikler oluşturamaz. Bu nedenle, büyüme yıllarınızda maksimum zirve iskelet büyüklüğünü ve gücünü oluşturmanız önemlidir.
Osteoporoz Hormonal Değişiklikler
Belirli cinsiyet hormonlarının – hem kadınlarda östrojen hem de erkeklerde testosteron – kemik oluşturma ve yeniden şekillendirme sürecinde rol oynadığı bilinmektedir:
Kadınlarda östrojen seviyeleri menopozda hızla düşer. Erkeklerde cinsiyet hormonlarının kaybı yaşla birlikte daha yavaş gerçekleşir, ancak bazı erkekler daha genç yaşta testosteron eksikliği (hipogonadizm) deneyimleyebilir. Cinsiyet hormonu kaybı ve diğer yaşlanma faktörleri, daha fazla kemik çıkarılmasına karşılık kemik yerine koymanın artmasına neden olarak progresif kemik kaybına yol açar.
Osteoporoz Ek Risk Faktörleri
Kemik yoğunluğunuz, yaşınız veya cinsiyetinizden bağımsız olarak, osteoporoz riskinizi artıran belirli diğer faktörler bulunmaktadır.
Osteoporoz İlaçlar
Prednizon gibi kortikosteroidler Kronik olarak kullanılan heparin Nöbet (epilepsi) ilaçları Gereğinden fazla kullanılan tiroid ilaçları Meme ve prostat kanserlerinin tedavisinde kullanılan ilaçlar İnflamatuvar artrit için kullanılan metotreksat Diüretikler Lityum Doğum kontrolünde kullanılan depo-progesteron Alüminyum içeren antasitler Sağlık Durumu ve İşlemler İnflamatuar barsak hastalığı ve çölyak hastalığı gibi gastrointestinal ve sindirim sistemi bozuklukları Prostat veya meme kanseri Kronik böbrek hastalığı veya karaciğer hastalığı (biliyer siroz dahil) Lupus, romatoid artrit, multipl skleroz ve ankilozan spondilit dahil otoimmün hastalıklar Lösemi, lenfoma, multipl miyelom ve orak hücre anemisi gibi hematolojik bozukluklar İnme, omurilik yaralanması ve Parkinson hastalığı dahil nörolojik bozukluklar Hiperparatiroidizm veya hipertiroidizm, diyabet, Cushing sendromu veya erken menopoz gibi endokrin bozukluklar Gastrointestinal bypass, gastrektomi ve organ nakli gibi belirli cerrahi işlemler Yetersiz Beslenme Kalsiyum alımının düşük olması D vitamini eksikliği Diyet proteininin düşük olması Önemli kilo kaybı veya bir yeme bozukluğu .Sigara içme. Nikotin, kemik oluşturan hücreler üzerinde doğrudan etki ederek kemik oluşum miktarını azaltır. Ayrıca, hormon metabolizmasını etkileyerek normalden daha hızlı bir şekilde kemik kaybına neden olur. Çocukluk ve yetişkinlik döneminde yetersiz fiziksel aktivite. Haftada en az 150 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapmanız, kemik oluşturmayı veya korumayı destekleyen yük taşıma egzersizlerini içermelidir.