Rotator Manşet Yırtıkları
Rotator manşet yırtığı, yetişkinler arasında yaygın bir omuz ağrısı ve sakatlık nedenidir. Her yıl, yaklaşık 2 milyon Amerikalı rotator manşet yırtıkları nedeniyle doktorlarına başvurur.
Bir rotator manşet yırtığı omzunuzu zayıflatabilir. Bu, saç taraklamak veya giyinmek gibi günlük aktivitelerin çoğunun ağrılı ve zor hale gelmesi anlamına gelir.
Anatomi
Omzunuz üç kemikten oluşur: üst kol kemiği (humerus), omuz bıçağı (skapula) ve klavikula (köprücük kemiği). Omuz bir top ve çukur eklem gibidir: Üst kol kemiğinin topu veya başı, omuz bıçağının sığ bir çukuruna uyum sağlar.
Kolunuz omuz soketinde rotator manşet sayesinde tutulur. Rotator manşet, dört kas grubundan oluşur ve tendonlar şeklinde bir araya gelerek üst kol kemiğinin başını çevreleyen bir kılıf oluşturur. Rotator manşet, üst kol kemiğini omuz bıçağına bağlar ve kolunuzu kaldırıp döndürmeye yardımcı olur.
Omuzun üstündeki kemik (akromiyon) ile rotator manşet arasında bir kayganlaştırıcı kesecik olan bursa bulunur. Bursa, kolunuzu hareket ettirdiğinizde rotator manşet tendonlarının serbestçe kaymasını sağlar. Rotator manşet tendonları hasar gördüğünde veya zarar gördüğünde, bu bursa da iltihaplanabilir ve ağrılı hale gelebilir.
Rotator Manşet Yırtıkları ; Tanım
Rotator manşet tendonlarından bir veya daha fazlası yırtıldığında, tendon üst kol kemiğinin başından kısmen veya tamamen ayrılır. Çoğu yırtık supraspinatus tendonunda meydana gelir, ancak rotator manşetin diğer bölgeleri de etkilenebilir.
Birçok durumda, yırtılan tendonlar önce yıpranma ile başlar. Hasar ilerledikçe, tendon tamamen yırtılabilir, bazen ağır bir nesne kaldırırken bile.
Farklı türde yırtıklar vardır.
Kısmi yırtık. Bu tür bir yırtık tendonu kemikten tamamen ayırmaz. Kısmi olarak adlandırılır çünkü yırtık tendonun kalınlığının sadece bir kısmına kadar uzanır. Tendon hala kemiğe bağlıdır, ancak incelmiştir. Tam kalınlıkta yırtık. Bu tür bir yırtıkta, tendonun bir kısmı kemikten ayrılır. Tendonun sadece küçük bir kısmı kemikten ayrıldığında, kısmi (parsiyel) yırtık olarak adlandırılır. Tendonun kemikten tamamen ayrıldığı durumda, tam kalınlıkta tam bir yırtık olarak adlandırılır. Tam kalınlıkta tam bir yırtıkla, tendonun içinde temel olarak bir delik bulunur.
Rotator Manşet Yırtıkları ; Nedenleri
Rotator manşet yırtıklarının iki ana nedeni vardır: travma ve aşınma (dejenerasyon).
Akut Yırtık Elinizin üzerine düşerseniz veya ani bir hareketle ağır bir şey kaldırırsanız rotator manşetinizi yırtabilirsiniz. Bu tür bir yırtık diğer yaralanmalarla birlikte, kırılmış bir köprücük kemiği, çıkık bir omuz veya bilek kırığı gibi yaralanmalarla birlikte ortaya çıkabilir.
Dejeneratif (Aşınma ile İlişkili) Yırtık Çoğu yırtık, tendonun zamanla yavaşça yıpranması sonucu oluşur. Bu dejenerasyon doğal olarak yaşlanma sürecinde meydana gelir ve çoğu durumda nispeten ağrısızdır.
Rotator manşet yırtıkları, baskın kolunuzda – çoğu görev için tercih ettiğiniz kolunuzda – daha yaygındır. Bir omuzda dejeneratif bir yırtığınız varsa, ağrı olmasa bile diğer omuzda rotator manşet yırtığı olma olasılığı daha yüksektir.
Dejeneratif veya kronik rotator manşet yırtıklarına birkaç faktör katkıda bulunur.
Tekrarlayan stres. Aynı omuz hareketlerini tekrar tekrar yapmak rotator manşet kaslarınızı ve tendonlarınızı zorlayabilir. Beyzbol, tenis, kürek çekme ve ağırlık kaldırma gibi aktiviteler, aşırı kullanıma bağlı yırtıklara risk altında olmanıza neden olabilir. Birçok iş ve rutin işler, aşırı kullanıma bağlı yırtıklara yol açabilir.
Kan dolaşımının zamanla bozulması. Yaşlandıkça, rotator manşet tendonlarımızdaki kan akışı azalır. İyi bir kan akışı olmaksızın, vücudun tendon hasarını doğal olarak onarma yeteneği bozulur. Bu sonunda bir tendon yırtığına yol açabilir.
Rotator Manşet Yırtıkları ; Risk Faktörleri
Rotator manşet yırtıklarının çoğu, yaşlanma süreciyle birlikte gelen normal aşınma ve yıpranma nedeniyle oluşur, bu nedenle 40 yaşın üzerindeki kişiler daha büyük risk altındadır.
Tekrarlayan kaldırma veya baş üzerinde faaliyetlerde bulunan kişiler de rotator manşet yırtıkları riski altındadır. Özellikle tenis oyuncuları ve beyzbol atıcıları gibi sporcular aşırı kullanıma bağlı yırtıklara özellikle hassastır. Boyacılar, marangozlar ve baş üzerinde çalışan diğer kişiler de yırtık olasılığı daha yüksektir.
Spor aktivitesi veya baş üzerinde çalışmaya bağlı aşırı kullanıma bağlı yırtıklar gençlerde de meydana gelse de, genç yetişkinlerdeki çoğu yırtık düşme gibi travmatik bir yaralanma nedeniyle oluşur.
Rotator Manşet Yırtıkları ; Belirtiler
Rotator manşet yırtığının en yaygın belirtileri şunlardır:
Dinlenme ve gece, özellikle etkilenen omuz üzerinde yatarken ağrı Kolunuzu kaldırırken ve indirirken veya belirli hareketlerle ağrı Kolunuzu kaldırırken veya döndürürken zayıflık Belirli pozisyonlarda omzunuzu hareket ettirirken çıtırdama veya çatırtı hissi Düşme gibi aniden oluşan yırtıklar genellikle şiddetli ağrıya neden olur. Üst kolunuzda hemen zayıflık ve çatırdama hissi olabilir.
Aşırı kullanıma bağlı olarak yavaşça gelişen yırtıklar da ağrı ve kol zayıflığına neden olabilir. Kolunuzu kaldırdığınızda omuzda ağrı olabilir veya kolunuza yayılan ağrı olabilir.
Başlangıçta, ağrı hafif olabilir ve sadece başınızı yukarı kaldırdığınızda, örneğin bir dolaba uzanırken ortaya çıkar. Aspirin, ibuprofen veya naproksen gibi ilaçlar ağrıyı hafifletebilir. Zamanla, ağrı dinlenme esnasında daha belirgin hale gelebilir ve ilaçlarla geçmeyebilir. Gece ağrılı tarafta yattığınızda ağrı olabilir. Omuzdaki ağrı ve zayıflık, saçınızı tarak veya sırtınıza uzanma gibi günlük aktiviteleri zorlaştırabilir. Ancak belirtilmelidir ki, bazı rotator manşet yırtıkları ağrılı olmayabilir. Bununla birlikte, bu tür yırtıklar hala kol zayıflığı ve diğer belirtilere neden olabilir.
