Bel Fıtığı (Disk Herniasyonu, Yer değiştirmesi)
Disk fıtıklaşması ya da vertebralar arası diskin yer değiştirmesi, omurganın herhangi bir yerinde ortaya çıkabilen ancak genellikle bel bölgesinde meydana gelen bir durumdur. Bu durum bazen şişmiş, çıkıntılı veya yırtılmış bir disk olarak adlandırılır. Disk fıtıklaşması, bel ağrısının ve bacak ağrısının, yani siyatik ağrının en yaygın nedenlerinden biridir.
İnsanların %60 ila 80’i hayatlarının bir noktasında bel ağrısı yaşayacaktır. Bu kişilerin bazıları, disk kaynaklı bel ağrısı ve bacak ağrısı yaşayabilir.
Disk oldukça ağrılı olabilir, ancak çoğu kişi birkaç hafta veya birkaç ay süren cerrahi olmayan tedaviyle büyük ölçüde iyileşir.
Bel Fıtığı (Disk Herniasyonu, Yer değiştirmesi) Anatomi
Omurganız, üst üste yerleştirilmiş 24 (servikal,torakal ve lomber ) omurdan oluşur ve bu kemikler omurilik koruyan bir kanal oluşturur.Beş omur, lomber bölge denilen bel bölgesini oluşturur.
Omurganın diğer parçaları şunları içerir: Omurilik ve sinirler. Bu elektrik kabloları, beyninizle kaslarınız arasında mesaj taşıyarak omurilik kanalından geçer. Sinir kökleri omurilikten çıkarak omurların foramen adı verilen açıklıklarından ayrılır.
Omurlar arasında yer alan intervertebral diskler. Bu diskler, düz ve yuvarlak, yaklaşık yarım inç kalınlığında ve esnek olan disklerdir.
Intervertebral diskler, yürüme veya koşma sırasında şok emici görevi görür. Bu diskler, iki bileşenden oluşur:
Annulus fibrosus. Bu, diskin sert ve esnek dış halkasıdır. Nucleus pulposus. Bu, diskin yumuşak ve jel benzeri merkezidir.
Bel Fıtığı (Disk Herniasyonu, Yer değiştirmesi) Tanım
Bir disk, aşınma ve yıpranma veya ani bir yaralanma nedeniyle jel benzeri merkezi dış halkasına doğru ittiğinde disk kayması başlar. Bu dış halkaya karşı baskı, bel ağrısına neden olabilir. Baskı devam ederse, jel benzeri merkez disk’in dış halkasının tamamen üzerinden geçebilir veya halkanın şişmesine neden olabilir. Bu, omuriliği ve yakındaki sinir köklerini baskı altına alır. Bu, sinirlerin mekanik olarak sıkışmasının yanı sıra, disk materyalinin sinir iltihabına katkıda bulunan kimyasal tahrişlere neden olmasıdır. Bir sinir kökü tahriş edildiğinde, bacakların birinde veya her ikisinde ağrı, uyuşma ve zayıflık gibi belirtiler ortaya çıkabilir, bu duruma siyatika denir.
Bel Fıtığı (Disk Herniasyonu, Yer değiştirmesi) Neden
Disk fıtıkları genellikle omurgada doğal olarak ortaya çıkan, yaşa bağlı aşınma ve yıpranmanın bir sonucudur. Bu sürece disk dejenerasyonu denir.
Çocuklar ve genç yetişkinlerde diskler yüksek su içeriğine sahiptir. İnsanlar yaşlandıkça, disklerin su içeriği azalır ve diskler daha az esnek hale gelir. Diskler küçülür ve omurlar arasındaki boşluklar daralır. Bu normal yaşlanma süreci, disklerin kaymasına daha yatkın hale gelmesine neden olur.
Düşme gibi travmatik bir olay da disk kaymasına yol açabilir.
Bel Fıtığı (Disk Herniasyonu, Yer değiştirmesi) Risk Faktörleri
Bazı faktörler disk fıtıklaşma riskinizi artırabilir. Bunlar şunları içerir:
Cinsiyet. 20 ila 50 yaşları arasındaki erkeklerin disk hernisi riski daha yüksektir.
Cisimlerin Yanlış Kaldırılması;
Ağır nesneleri kaldırmak için bacak kaslarınız yerine sırt kaslarınızı kullanmak disk fıtıklaşmasına neden olabilir. Kaldırırken dönme de sırtınızı savunmasız hale getirebilir. Omurganızı korumak için sırtınız yerine bacaklarınızı kullanmak önemlidir.
Ağırlık. Fazla kilo, belinizdeki disklere ek stres uygular.
Omurganızı zorlayan tekrarlayan aktiviteler. Birçok iş fiziksel olarak zorlayıcıdır. Bazıları sürekli kaldırma, çekme, eğilme veya dönme gerektirir. Güvenli kaldırma ve hareket tekniklerini kullanmak sırtınızı korumaya yardımcı olabilir.
Sık sık araç kullanma. Uzun süre oturmak ve araba motorunun titreşimi, omurganıza ve disklerinize baskı uygulayabilir.
Sedanter (aktif olmayan) yaşam tarzı. Düzenli egzersiz, disk kayması dahil birçok tıbbi durumu önlemek için önemlidir.
Bel Fıtığı (Disk Herniasyonu, Yer değiştirmesi)
Belirtiler
Çoğu durumda, bel ağrısı disk herniasyonun (fıtıklaşmanın) ilk belirtisidir. Bu ağrı birkaç gün sürer, ardından iyileşir. Diğer belirtiler şunları içerebilir:
Siyatika. Bu, kalçadan aşağıya, bir bacağın arka kısmına kadar uzanan keskin, genellikle ateşli bir ağrıdır. Omurilik üzerindeki baskıdan kaynaklanır. Bacak ve/veya ayakta uyuşma veya karıncalanma hissi Bacak ve/veya ayakta zayıflık İdrar veya bağırsak kontrolünün kaybı. Bu son derece nadir bir durumdur ve daha ciddi bir sorun olan kauda equina sendromunu gösterebilir. Bu durum, omurilik sinir köklerinin sıkışmasıyla oluşur ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
