İçerik Bilgisi
Çocuklarda Sırt ve Bel Ağrısı
Sırt ve Bel Ağrısının Genel Görünümü: Çocukların %50’den fazlası, 15 yaşına gelene kadar sırt ve bel ağrısı yaşamaktadır. Küçük çocuklar ve yürümeye yeni başlayanlar genellikle belirtileri abartmazlar ve bu yaş grubunda bel ağrısı genellikle patolojik bir anomalinin işareti olabilir. Ergenlerde görülen bel ağrısı ise yetişkinlerdeki bel ağrısına benzer. Ağrının başlangıç şekli, süresi, tipi, eşlik eden sistemik bulgular, ağrıyı artıran veya azaltan sebepler ve aktivite ile ilişkisi detaylı olarak incelenmelidir.
Yaş Grubuna Göre Bel Ağrısının Yaygın Nedenleri: Bazı hastalıklar belirli yaş gruplarında daha yaygındır, bu da tanı sürecinde hekime yardımcı olabilir. Örneğin, 4 yaşından küçük çocuklarda bel ağrısı genellikle enfeksiyon veya tümöral hastalıklardan kaynaklanırken, 10 yaşından büyük çocuklarda travma veya yorgunluk sendromu daha yaygın ağrı sebepleridir.
Bel ve Sırt Ağrısına Yol Açabilecek Hastalıklar:
- Mekanik Bozukluklar:
- Yumuşak Doku Yaralanması: Ergenlik döneminde sporcular arasında en yaygın olan bağ ve kas yaralanmalarıdır. Nörolojik bulgular normaldir ve tedavi genellikle istirahat ve ilaçlarla yapılır.
- Disk Fıtığı: Çocuklar ve ergenlerde nadir olmakla birlikte disk fıtıkları görülebilir. Tanı için MR en iyi görüntüleme yöntemidir. Tedavi aktivite kısıtlaması ve ağrı kesici ilaçlarla yapılır, nadiren ameliyat gerektirir.
- Büyüme Kıkırdağı Kırıkları: Ergenlik döneminde ağırlık kaldırma sporları yapanlarda yaygındır. Omurilik basısı olanlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
- Omurga Kemiği Kırıkları: Genellikle yüksek enerjili travmalar sonucu oluşur ve röntgen ile teşhis edilebilir.
- Gelişimsel Hastalıklar:
- Spondiloliz ve Spondilolistezis: Omurga arka kemiğinin kırılması veya kaymasıdır. Genellikle tekrarlayan mikro travmalar sonucu ortaya çıkar. Tanı için sintigrafi veya MR gerekebilir, ileri evrelerde cerrahi müdahale gerekebilir.
- Scheuermann Kifozu: Omurgada kamburluk artışı ile karakterize bir hastalıktır. 70 dereceye kadar olan eğriliklerde korse ve egzersiz uygulanır, 70 dereceyi aşanlarda ameliyat gerekir.
- İdiyopatik Skolyoz: Omurganın S şeklindeki eğriliğidir. Ağrı varsa omurilik hastalıkları yönünden MR ile araştırılmalıdır.
- Siringomyeli: Omurilik siniri içinde oluşan kist tarzı boşluklardır. Ağrı ve nörolojik sorunlara yol açabilir. Tanı MR ile konulur.
- Gergin Omurilik: Omurilik sinirinin sakrum kemiğine yapışık olmasıdır. Kemik büyüdükçe omurilikte gerilme olur ve nörolojik problemler ortaya çıkabilir. Cerrahi tedavi gereklidir.
- İdiopatik Juvenil Osteoporoz: Nadir bir durum olup, kemikte zayıflamaya bağlı çökme kırıkları oluşabilir. Lösemiden ayırt edilmesi gerekir.
Enfeksiyöz ve Enflamatuvar Durumlar:
- Diskit: 1-5 yaş arası çocuklarda sık görülür. Omurga disk kıkırdağının iltihaplanmasıdır. MR ile tanı konur. Tedavi antibiyotik ve yatak istirahati ile yapılır, gerekirse cerrahi müdahale gerekir.
- Omurga Kemiği İltihabı (Osteomiyelit): Diskit ile birlikte görülebilir. Kemikte harabiyete yol açar.
- Ankilozan Spondilit: Ergenlik döneminde erkeklerde daha yaygındır. Sakroiliak eklemde kapanma bulgusu röntgende tipiktir, MR tanıda önemlidir.
- Juvenil Romatoid Artrit: Boyun omurgasını daha fazla etkiler. Tanıda MR faydalıdır, şüphe durumunda çocuk romatoloğundan yardım istenmelidir.
- İyi Huylu Tümöral Hastalıklar:
- Osteoid Osteoma: Çocuklarda en sık görülen selim omurga tümörüdür. Gece artan ağrı ile karakterizedir. Sintigrafi veya BT tanıda kullanılabilir. Cerrahi ile çıkarılması gerekir.
- Osteoblastom: Osteoid osteomaya benzer ancak daha büyük lezyonlardır. Sinir basısına yol açabilir. Ameliyat ile çıkarılması gerekir, %10 nüks edebilir.
- Eozinofilik Granülom: Biyopsi ile lösemi veya enfeksiyondan ayırt edilebilir. Cerrahi veya radyoterapi uygun lezyonlarda uygulanabilir.
- Anevrizmal Kemik Kisti: Patolojik kırıklara neden olabilir, cerrahi tedavi veya embolizasyon ile tedavi edilebilir.
- Kötü Huylu Tümöral Hastalıklar:
- Akut Lenfositik Lösemi: Bel ağrısına en sık neden olan habis lezyondur. Kan tetkikleri ve kemik iliği aspirasyonu ile tanı konulur, çocuk hematoloji uzmanına yönlendirilir.
- Omurga Tümörleri: Ewing sarkomu, osteosarkom gibi tümörler omurgadan köken alır. Röntgen, BT ve MR ile tanı konur.
- Omurga Metastazı: Omurga kemiği çocuklarda metastazın en sık görüldüğü yerdir. Nöroblastom bu bölgede en sık metastaz yapan primer tümördür.
- Omurilik Tümörleri: Çocuklarda en sık görülen omurilik tümörleri astrositoma ve ependimomadır. Bel ağrısı, skolyoz ve alt ekstremitede güç kaybı görülebilir.
İç Organ Hastalıklarına Bağlı Bel Ağrısı
Bağırsak hastalıkları, idrar yolu hastalıkları, böbrek hastalıkları ve yumurtalık kistleri de bel ağrısına neden olabilir, bu durumda detaylı muayene gereklidir.
- Psikolojik Bel Ağrısı:
Ergenlerde daha fazla görülür. Tüm tetkikler yapılıp organik bir sebep bulunamıyorsa, psikolojik tedavi gerekebilir.
Bu bilgiler, çocuklarda ve ergenlerde görülen sırt ve bel ağrılarının değerlendirilmesi, tanı süreci ve olası tedavi yöntemleri hakkında kapsamlı bir bakış sunmaktadır. Erken teşhis ve uygun tedavi, ciddi komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir.