Kamburluk (Kifoz) nedir?

Kifoz, göğüs omurgasında (torakal bölgede) öne doğru eğilimin artmasıyla ortaya çıkan, halk arasında kamburluk olarak bilinen durumdur. Normal torakal kifoz açısı genellikle 20–40° (T2–T12) aralığındadır; bu aralığın üstüne çıkan açı artışı hiperkifoz olarak tanımlanır. Kifozun farklı tipleri vardır:

• Postüral kifoz: Kas zayıflığı ve alışkanlık kaynaklı; muayenede ve pozisyonla tam düzeltilebilir.
• Scheuermann hastalığı (yapısal/gelişimsel kifoz): Büyüme çağında omur cisimlerinde kamalaşma ile seyreder; yapısaldır ve gerçek eğrilik mevcuttur.
• Konjenital (doğumsal) kifoz: Omur gelişim anomalileriyle birlikte doğar.
• Osteoporotik/yaşlılık kifozu: Vertebra kırıkları ve kemik zayıflığına bağlı yaşlılarda görülür.
• Nöromüsküler ve diğer nedenler: Kas sinir hastalıkları, bağ dokusu hastalıkları vb.

Özellikle postüral kifozda eğrilik eğitimle ve kas güçlendirme ile düzelebilirken, Scheuermann kifozunda kemikleşme tamamlanmadan önce korse ve egzersiz ile eğriliğin ilerlemesi durdurulabilir ve kısmi düzelme sağlanabilir. :contentReference[oaicite:1]{index=1}

Korse tedavisi hangi durumlarda uygulanır?

Korse tedavisi, en çok Scheuermann kifozu olan ve iskelet olgunluğuna ulaşmamış (büyüme potansiyeli devam eden) çocuk ve ergenlerde endikedir. Amaç, eğriliğin ilerlemesini durdurmak ve mümkünse kısmi düzeltme sağlamaktır. Amerikan Ortopedi Cerrahları Akademisi (AAOS) ve pediatrik ortopedi kaynakları, büyüme çağında korse kullanımını desteklemektedir. :contentReference[oaicite:2]{index=2}

Yetişkinlerde ise korse yapısal düzelme sağlamaz; genellikle önerilmez. Ancak belirli durumlarda (osteoporotik kırığa eşlik eden ağrı, kısa süreli destek ihtiyacı, yoğun ağrı dönemleri, rehabilitasyonda postür farkındalığı) semptomatik rahatlama için sınırlı süreli kullanılabilir. Ulusal sağlık otoriteleri, yetişkinlerde pozisyonu düzeltme amacıyla korseyi genellikle önermemektedir. :contentReference[oaicite:3]{index=3}

Kabaca endikasyon özetleri:

• Büyüyen birey (Risser düşük, menarş öncesi/erken sonrası): Yapısal kifoz (Scheuermann), orta derecede açı → Korse + egzersiz.
• Postüral kifoz: Eğitim, egzersiz, ergonomi → Korseye genellikle gerek yok.
• Konjenital kifoz: Korse etkisiz (yapısal anomali), cerrahi değerlendirme ön planda.
• Osteoporotik/yaşlılık kifozu: Düşük yoğunluklu destek, kısa süreli ağrı kontrolü ve düşme/osteoporoz yönetimi.

Korse türleri ve seçimi

Kifoz korseleri, eğrilik tepe noktası (apeks), açı büyüklüğü, hastanın yaşı ve hekim/ortez-protez ekibinin deneyimine göre belirlenir. Başlıca seçenekler:

Milwaukee Korse

• Endikasyon: Kifoz tepe noktası T8 ve üzeri ise tarihsel olarak tercih edilir.
• Özellik: Boyun halkası, çene ve oksipital destekle birlikte gövdeye üç noktalı bası uygular.
• Avantaj/Dezavantaj: Yüksek kontrol, ancak görünüm ve konfor açısından zorlayıcı olabilir.

Milwaukee korsesi; tepe noktası yüksek torakal bölgede olan yapısal kifozlarda etkili tasarımlardan biridir. :contentReference[oaicite:4]{index=4}

TLSO (Torakolumbosakral Ortez) ve modern “kypho” tasarımlar

• Endikasyon: Orta-alt torakal tepe noktalarında yaygın kullanım.
• Özellik: Üç nokta prensibi, gövde kalıbına özel üretim (custom-molded).
• Modern varyantlar: CAD/CAM tabanlı kyphosis brace tasarımları.

Güncel bazı sistemler (ör. KyphoBrace yaklaşımı) adölesan ve yetişkin hiperkifozda postürü iyileştirmeyi hedefleyen, kişiye özel 3B tasarımlar sunar; kanıt düzeyi değişkendir ve klinik takiple değerlendirilmelidir. :contentReference[oaicite:5]{index=5}

Jewett ve hiperekstansiyon ortezleri

Asıl endikasyonu osteoporotik kırıklar gibi durumlarda kısa süreli ağrı kontrolü ve kırık stabilizasyonuna destek sağlamaktır; yapısal kifozu düzeltmek için tasarlanmamıştır. :contentReference[oaicite:6]{index=6}

 Kullanım kuralları: saat, süre, takip

Korse tedavisi bir “program” işidir. Başarı en çok şu dört değişkene bağlıdır:

1. Doğru hasta: Yapısal kifoz (Scheuermann), büyüme potansiyeli mevcut.
2. Doğru korse: Tepe noktasına ve vücuda uygun, bireysel kalıplı.
3. Doğru süre: Günlük önerilen saat aralığına uyum.
4. Doğru kombinasyon: Eş zamanlı egzersiz ve düzenli poliklinik kontrolleri.

Günlük kullanım süresi çoğu şemada 16–23 saat aralığındadır. Süre; eğriliğin derecesi, büyüme hızı ve hekimin yaklaşımına göre kişiselleştirilir. Korse, genellikle iskelet olgunluğu tamamlanana kadar (adölesan dönemin sonu) sürdürülür ve kontrollerde ayarlanır. :contentReference[oaicite:7]{index=7}

Takip: Başlangıç, 6–8 hafta içinde adaptasyon kontrolü; ardından 3–6 ayda bir klinik ve radyolojik değerlendirme yaygın bir yaklaşımdır. Büyüme hızlandığında (puberte sıçraması) kontroller sıklaştırılabilir.

Ne beklemeli? Başarı ölçütleri ve kısıtlar

Başarı kriteri çoğu çalışmada eğriliğin ilerlemesini durmak/durdurmak ve kısmi radyolojik düzelmedir. Korse tedavisinin başarılı sayılması için bazı yayınlarda 5° ve üzeri progresyonun olmaması veya cerrahiye gitmeme gibi ölçütler kullanılmıştır. Özellikle Scheuermann kifozunda büyüme çağında uygulanan korselerde olumlu sonuçlar bildirilmiştir. :contentReference[oaicite:8]{index=8}

Kısıtlar: Yetişkinlerde kalıcı yapısal düzelme beklenmez. Korse uyumu düşerse etkinlik azalır. Eğrilik çok ileri (ör. 75–80° ve üzeri) olduğunda veya ciddi ağrı/nörolojik bulgu varsa cerrahi seçeneği gündeme gelebilir. :contentReference[oaicite:9]{index=9}

 Olası yan etkiler ve çözüm önerileri

• Cilt sorunları: Bası alanlarında kızarıklık, tahriş. Çözüm: İnce pamuklu tişört, düzenli hijyen, koruyucu ped ve gerekli ayarlamalar.
• Kas kondisyonu: Uzun kullanımda gövde kaslarında kondisyon düşüşü olabilir. Çözüm: Eş zamanlı fizyoterapi ve güçlendirme.
• Konfor ve uyum: Okul/iş/sosyal yaşamda konfor sorunları. Çözüm: Aşamalı kullanım, gece/gündüz programı, psikososyal destek.
• Vücut algısı: Ergenlik döneminde görünüm kaygısı. Çözüm: Aile-eğitimi, danışmanlık, kıyafet uyarlamaları.

Egzersiz ve fizyoterapi ile kombine yaklaşım

Korse ile en iyi sonuçlar, düzenli egzersiz ve postür eğitimi ile alınır. Yaşlı bireylerde bile hedefe yönelik omurga güçlendirme ve postür eğitimi ile kifoz açısında ve klinik bulgularda iyileşme gösteren randomize çalışmalar mevcuttur. :contentReference[oaicite:10]{index=10}

Önerilen egzersiz başlıkları:

• Ekstansör kas güçlendirme: Sırt ekstansörleri, skapular stabilizatörler.
• Esneklik: Göğüs ön kas zinciri (pektoraller) ve hamstring esnetmeleri.
• Nefes-postür entegrasyonu: Gövde farkındalığı, diafragmatik solunum.
• Fonksiyonel eğitim: Oturma/ayakta durma ergonomisi, ekran başı duruşu.

Spesifik skolyoz/kifoz egzersiz yaklaşımları (ör. skolyozda Schroth, kifoz için hedefli postür programları) bazı merkezlerde uygulanır; hekiminiz ve fizyoterapistinizle size uygun protokol belirlenmelidir.

Diğer tedavi seçenekleri (izlem, yaşam tarzı, ameliyat)

 İzlem ve yaşam tarzı

• Ergonomi: Ekran yüksekliği, sandalyenin bel desteği, ayakta çalışma alternatifleri.
• Aerobik aktivite: Haftada en az 150 dk orta şiddet (yürüyüş, yüzme vb.).
• Beslenme ve kemik sağlığı: Kalsiyum, D vitamini yeterliliği; osteoporoz riski olanlarda değerlendirme.
• Kilo yönetimi: Gövde yükünü azaltmak için.

Ameliyat ne zaman?

Ağrı kontrol edilemeyen, ilerleyici ve ileri dereceli yapısal kifozlarda cerrahi gündeme gelir. Posterior spinal füzyon ve gerekli durumlarda osteotomiler planlanabilir. Karar; eğrilik derecesi, yaş, nörolojik durum ve eşlik eden sorunlara göre multidisipliner verilir. :contentReference[oaicite:11]{index=11}

 Yaşa göre yönetim stratejileri

 Çocuk ve ergen

• Postüral kifoz: Eğitim + egzersiz (korse gerekmez).
• Scheuermann kifozu: Orta derece eğrilikte korse + egzersiz, düzenli takip; ileri olgularda cerrahi değerlendirme. :contentReference[oaicite:12]{index=12}

Yetişkin

• Yapısal düzelme amacıyla korse genellikle önerilmez; ağrı/postür desteği amacıyla kısa süreli ve seçilmiş durumlarda düşünülebilir. :contentReference[oaicite:13]{index=13}
• Esas odak: Egzersiz, ergonomi, ağrı yönetimi; gerekirse ameliyat.

 Yaşlı

• Osteoporotik kırıklar varsa kısa süreli destekleyici ortezler, ağrı kontrolü ve düşme-osteoporoz programları ön planda. :contentReference[oaicite:14]{index=14}
• Hedefe yönelik postür egzersizleri yaşlılarda dahi fayda sağlayabilir. :contentReference[oaicite:15]{index=15}

 Sık sorulan sorular

Korse tedavisi kimler için uygundur?

En çok büyüme çağındaki Scheuermann kifozunda; radyolojik açı orta derecede ve büyüme potansiyeli mevcutsa uygundur. Yetişkinlerde yapısal düzelme beklenmez. :contentReference[oaicite:16]{index=16}

Günde kaç saat takmalıyım?

Programlar genellikle 16–23 saat/gün aralığını hedefler; kişisel plana göre ayarlanır. :contentReference[oaicite:17]{index=17}

Korseyi ne kadar süre kullanacağım?

Çoğu genç hastada iskelet olgunluğu tamamlanana kadar; düzenli kontrollerle ayar yapılır. :contentReference[oaicite:18]{index=18}

Yetişkinim; korseden fayda görür müyüm?

Yapısal düzelme beklenmez; ağrı/postür desteği için kısa süreli kullanım düşünülebilir. Esas yaklaşım egzersiz ve ergonomidir. :contentReference[oaicite:19]{index=19}

Korse ile spor yapabilir miyim?

Hekiminizin önerdiği çerçevede çoğu düşük-orta şiddetli aktivite yapılabilir. Korse çıkarma/takma zamanlaması programlanabilir.

Hangi korse bana uygun?

Tepe noktası, vücut yapısı, açı ve konfor dikkate alınarak ortez-protez uzmanı ve hekiminiz karar verir. Üç nokta prensibini kullanan TLSO varyantları ve (apeks yüksekse) Milwaukee seçenekleri gündeme gelir. :contentReference[oaicite:20]{index=20}

Korse tek başına yeterli mi?

Hayır. En iyi sonuç egzersiz + korse + düzenli takip kombinasyonuyla alınır. :contentReference[oaicite:21]{index=21}

11) Kontrol listeleri ve pratik tablolar

11.1. Korseye Uygunluk Kontrol Listesi

• ✓ Büyüme potansiyeli var (iskelesel olgunluk tamamlanmamış).
• ✓ Yapısal kifoz (Scheuermann) tanısı radyolojiyle doğrulandı.
• ✓ Eğrilik derecesi korse ile yönetilebilecek düzeyde (hekim ölçümü gerek).
• ✓ Günlük 16+ saat uyum sağlayabilecek motivasyon ve aile desteği mevcut.
• ✓ Eşzamanlı egzersiz/fizyoterapi planı hazır.

11.2. Korse Türleri – Hızlı Karşılaştırma

Korse	Başlıca Endikasyon	Avantaj	Dezavantaj	Not
Milwaukee	Apeks T8 ve üzeri yapısal kifoz	Yüksek kontrol	Görünürlük, konfor	Üç nokta prensibi ile etki :contentReference[oaicite:22]{index=22}
TLSO (kyphosis brace)	Orta/alt torakal apeks	Günlük yaşama uyum daha kolay	Yanlış kalıplamada etkinlik düşer	Modern 3B tasarımlar mevcuttur :contentReference[oaicite:23]{index=23}
Jewett/hiperekstansiyon	Osteoporotik kırıklarda kısa süre destek	Hafif, tak-çıkar kolay	Yapısal kifoz düzeltmez	Semptomatik kullanım :contentReference[oaicite:24]{index=24}

11.3. Örnek 8 Haftalık Uyum Programı

1. 1–2. hafta: Günde 6→10→12 saat kademeli artış, temas noktalarının kontrolü.
2. 3–4. hafta: Hedef aralık 16–18 saate çıkış; okul/uyku rutini planlama.
3. 5–8. hafta: Günlük hedef düzeyi (hekimin önerdiği) sürdürme; 6–8. haftada kontrol.

Korse tedavisi, yapısal ve büyüme potansiyeli olan Scheuermann kifozunda bilimsel desteğe sahip, etkili bir konservatif tedavi seçeneğidir. Başarı; doğru seçim + uygun korse + yüksek uyum + egzersiz + düzenli takip bileşenlerine bağlıdır. Yetişkinlerde ise korse genellikle düzeltici değil, destek amaçlı ve seçilmiş durumda kısa süreli kullanılır. Tanı ve tedavi planı için omurga cerrahisi deneyimi olan bir ortopedist ile değerlendirme yapılmalıdır. :contentReference[oaicite:25]{index=25}

Tıbbi uyarı / sorumluluk reddi

Bu sayfa genel bilgilendirme amaçlıdır; kişisel tıbbi değerlendirme yerine geçmez. Ağrı, uyuşma, güç kaybı, hızlı ilerleyen eğrilik veya nefes darlığı gibi bulgularınız varsa gecikmeden hekime başvurunuz.

Kaynaklar (seçilmiş)

1. AAOS OrthoInfo. Kyphosis (Roundback) of the Spine. Korse; büyüyen SK hastalarında önerilebilir; saat/süre bireysel belirlenir, iskelet olgunluğuna dek sürer. :contentReference[oaicite:26]{index=26}
2. NHS. Kyphosis – Treatment. Yetişkinlerde bracing genelde önerilmez; pozisyonu düzeltmez. :contentReference[oaicite:27]{index=27}
3. POSNA Study Guide. Scheuermann’s Kyphosis. Konservatif tedavide bracing ana unsurlardan biridir; orta dereceli eğriliklerde değerlendirilebilir. :contentReference[oaicite:28]{index=28}
4. SRS Bracing Manual (2009). Bracing for Scheuermann’s Kyphosis. Milwaukee; apeks T8 ve üzeri için tarihsel tercih; üç nokta prensibi. :contentReference[oaicite:29]{index=29}
5. Katzman WB ve ark. (2017). Randomize kontrollü çalışma: omurga güçlendirme ve postür eğitimi yaşlı hiperkifozda radyografik/klinik iyileşme sağladı. :contentReference[oaicite:30]{index=30}
6. O’Donnell JM ve ark. (2023). Scheuermann Kyphosis: Current Concepts and Management. Büyüyen hastada bracing ile vertebral yeniden şekillenme hedeflenir. :contentReference[oaicite:31]{index=31}
7. POSNA. Postural Kyphosis. Postüral kifozda eğitim en etkili tedavidir. :contentReference[oaicite:32]{index=32}
8. SRS. Kyphosis (genel sayfa). Kifoz hakkında genel bilgiler ve tedavi seçeneklerine bakış. :contentReference[oaicite:33]{index=33}
9. Spine Company & SRS el kitabı (hasta dostu PDF özet). Korse; osteoporotik/kırıklı olgularda sınırlı fayda; konjenital ve postüralde rolü az. :contentReference[oaicite:34]{index=34}
10. Etemadifar MR ve ark. (2017). Successful brace treatment of Scheuermann’s kyphosis. Başarı kriterleri ve progresyon eşiği (~5°). :contentReference[oaicite:35]{index=35}
11. Jenkins HJ ve ark. (2021). Decreasing thoracic hyperkyphosis – which treatments are effective? Yapılandırılmış egzersiz etkili; yaşlılarda bracing için kanıt kalitesi düşük. :contentReference[oaicite:36]{index=36}