Skolyoz Tanı ve Tedavisinde Görüntüleme ve Radyasyon Etkileri PIN
Skolyoz Tanı ve Tedavisinde Görüntüleme ve Radyasyon Etkileri PIN Adölesan idiopatik skolyoz toplumun %2-3 etkileyen bir durum. Genellikle hastaların ailesi ya da arkadaşları tarfından farkedilmekte. Gövde rotasyon açısının skolyometre ile ölçülmesi ile >5° bir değer >10° skolyoz açısına işaret etme konusunda duyarlı bulunmuş.Gövde rotasyon açısının >7° olması da röntgen çekilme konusunda uyarıcı olmakta.
Skoloyozun tanısında farklı görüntüleme yöntemleri kullanılması sözkonusu.Konvansiyonel ortoröntgenogram (vertebra kolon grafisi), düşük doz steroradyografi (EOS),yüzeyel topografi, 3D ultrason,bilgisayarlı tomografi ve mrı ile tanı ve takip işlemleri yapılmakta.
Radyolojiden röntgen gereksiniminin ortaya çıktığı durumlarda aileler bir yandan çocukların maruz kaldığı radyasyon miktarı konusunda tedirgin olmakta. Burada tanım olarak iyonize radyasyon teriminin açıklanması gerekliliğini ortaya koyuyor. İyonize radyasyon diagnostikte x ışınları aracılığı ile görüntüleme esnasında ortama yayılan radyasyon türüdür.Yukarıda bahsettiğimiz yöntemlerden sadece MRI ve 3D ultrasonda bu zararlı ışınlar kullanılmadan görüntü elde edilmesi mümkündür. Bu açıdan röntgen,EOS ve BT nin potansiyel yan etkilerinden bahsetmek mümkündür.
Skolyoz Tanı ve Tedavisinde Görüntüleme ve Radyasyon Etkileri PIN
Radyasyonun doku ve organlar üzerindeki etkileri 3 tane temel faktöre bağlıdır aslında. Bunlar emilen total radyasyon miktarı, hastanın maruz kaldığı radyasyon çeşidi(iyonize oluşu) ve radyasyona maruz kalan dokuların yapısı. Radyasyon dozu dokunun irradiye edilmesi ile dokuda depolanan enerji miktarıdır ve birimi miligrey (mGy) dir. Burada önemli tanımda radyasyona ait ekivalan dozdur ki bu da radyasyonun zararlı etkilerinin ortaya çıktığı doz olarak kabul edilir ve birimi miliSievert (mSv) dir.
Radiyografi iyonize radyasyon etkisi nedeni ile maalesef kanser riskini de içinde barındırıyor. Birçok çalışmada adölesan idiyopatik skolyoz hastalarının tekrarlayan röntgen çekimlerine bağlı meme kanseri riskinin arttığı gösterilmiş. Yapılan bazı karşılaştırmalı çalışmalarda skolyoz tedavisi için cerrahi-korse-izlem grupları arasında en fazla radyasyona maruziyetin cerrahi grupta olduğu görülmüş. Bu nedenle bu hastaların radyasyona maruziyetini azaltmaya yönelik çalışmalar devam etmekte.Maruziyetin azaltılması için ya çekilen röntgen sayısı azaltılmalı, radyasyona maruz kalan dokuyu azaltma ve en uygun radiyografik yöntem seçilmelidir.Bu nokta da önlem amaçlı olarak hastanın her vizitinde röntgen çekilmesi gerekliliği sorgulanmalı, mümkün olduğunca genital bölgenin servikal bölgenin radyasyon alanına alınmamasına çalışılmaldır.
Skolyoz Tanı ve Tedavisinde Görüntüleme ve Radyasyon Etkileri PIN
Aşağıda bazı Xray yöntemleri ile maruz kalınan radyasyon miktarlarını özetleyen tablo mevcut. Bu tabloya göre radyasyona en az maruziyet EOS yöntemi ile mümkün olmaktadır. Ancak bu radyolojik yönteme ulaşılabilirlik ve maliyet noktasında sıkıntı olabilmektedir. Konvansiyonel röntgenografi ile skolyoz tedavisinde mümkün olabildiğince az sayıda takip çekimi ile hastaların radyasyon kaynaklı riskleri en aza indirilmelidir.
