Erken Yaşlarda Ortaya Çıkan Skolyozun Tedavisinde Büyümenin Yönetimi
Omurga, insan vücudunu dik tutan ve hareket etmeyi sağlayan en önemli yapıdır. Bu yüzden omurga, insan vücudun son derece iyi bakılması gereken bir yerdir. Omurgada oluşabilecek sağlık problemleri gündelik yaşamı oldukça kötü etkileyebilmektedir. Omurgada en sık meydana gelen sağlık problemlerinden biri de skolyoz yani omurga eğriliğidir.
Skolyoz (Omurga Eğriliği) Nedir?
Genellikle 10 ve 15 yaş aralığında belirlenemeyen sebeplerle ortay çıkan skolyoz hastalığı, omurgada oluşan spinal deformitedir. Dimdik duran omurganın S şeklinde bozulmasına neden olan skolyoz, kişinin günlük yaşantısında birçok zorluk yaşatmasına sebebiyet vermektedir. Skolyoz hastalığı bazı durumlarda sebepsiz bir şekilde ortaya çıkarken bazı durumlarda ise bir akım hastalıklarla beraber meydana gelmektedir. Bunun yanı sıra bazı kişilerde de doğuştan skolyoz hastalığı görülmektedir.
Skolyoz Belirtileri Nelerdir?
Skolyoz, bazen doğuştan ya da hastalıklardan ötürü görülürken çoğu zaman ergenlik döneminde ortaya çıkan bir hastalık olarak görülmektedir. Bu hastalık tedavi edilmediği sürece ciddi sağlık problemlerine yol açabilmektedir. Skolyoz hastalığın anlaşıldığını gösteren durumlar genellikle sırttaki kabarmalar, omuzların ve kalçanın asimetrik duruşudur. Bununla birlikte skolyoz belirtilerinden en sık rastlanılanları aşağıdaki gibidir:
Omurganın sağ ya da sola doğru eğilmesi
Omurgada gözle görülebilen kavis yani kamburluk
Omuz ve kalçada asimetri
Dik durmada zorlu çekme
Nefes darlığı
Yürümede yaşanan problemler
Sırt, bel ve omuz ağrısı
Kıyafetlerin vücuda tam oturmaması
Bacaklarda uyuşma, halsizlik ya da ağrı
Yorgunluk hissiyatı
Anormal uzun kollar ya da bacaklar
Birbirine eşit olmayan omuzlar, bel ya da kalçalar
Bacaklara göre gövdenin orantısız kısalığı
Denge bozuklukları
Kişi öne eğildiği zaman belirginleşen sırt çıkıntıları
Erken Yaşlarda Ortaya Çıkan Skolyoz Tanısı Nasıl Konur?
Erken yaşlarda ortaya çıkan skolyoz tanısı, çocuklarda genellikle okul taramaları sırasında konulmaktadır. Okulda herhangi bir tanı konulmayan hasta, gidilen hekim tarafından öncelikle fiziksel bir muayene edilir. Bunun için hastadan öne doğru eğilmeleri istenmektedir. Ayakta gözle görülen eğrilik hastalığın en belirleyici özelliklerinden biridir.
Skolyoz tanısında kesin emin olmak için görüntüleme yöntemleri de kullanılmaktadır. Bu yöntemler; röntgen, manyetik rezonans (MR) ve bilgisayarlı tomografidir. Bu yöntemler ile hastalığın kesin teşhisi konulur ve bir an önce tedaviye başlanılmaktadır.
Erken Yaşta Ortaya Çıkan Skolyozun Sebepleri Nelerdir?
Erken yaşlarda skolyoz hastalığının görülmesinin çeşitli nedenleri olabilmektedir. Genellikle sebebi bilinmeyen (idiyopatik) durumlardan ötürü çıkan skolyoz, infantil ve juvenil tipleriyle de karşımıza çıkabilmektedir. Bunlar doğumsal yaşanan bir hastalık olmakla birlikte, bağ dokusu hastalıklarına, metabolik hastalıklara ya da kas ve sinir hastalıklarına bağlı olarak da değişebilmektedir.
Erken Yaşta Ortaya Çıkan Skolyoz Tedavi Edilmediğinde Ne Gibi Problemlere Yol Açmaktadır?
Erken yaşlarda ortaya çıkan skolyoz, tedavi edilmediği taktirde ciddi problemlere neden olabilmektedir. Küçük yaşta oluşan skolyoz, çocuğun büyüme hızı ile doğru orantılı bir şekilde ilerlemektedir. Dolayısıyla erken yaşta beliren skolyoz hastalığı tedavi edilmediğinde neden olabileceği hastalıklardan bazıları şunlardır;
Akciğer ve solunum problemleri
Kalp problemleri
Yeti kayıpları
Daha az görülmekle beraber ileri deformitelerde omurilik basısı ve felç
Ciddi kozmetik ve psikolojik sorunlar
Erken Yaşta Ortaya Çıkan Skolyoz Nasıl Tedavi Edilmektedir?
Erken yaşlarda görülmeye başlanan skolyoz hastalığı tedavi edilmediği taktirde kalp problemleri, his ve duyu kaybı gibi birçok ciddi probleme neden olabilmektedir. Bu yüzden skolyoz hastalığı görülen kişi bir an önce tedaviye alınmalıdır. Erken yaşta ortaya çıkan skolyoz tedavi yöntemleri gözlem, korse tedavisi ve cerrahi tedavi olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
Tedavi yöntemleri hastalığın durumuna ve nedenlerine göre değişkenli göstermektedir.
Hastalık ilk tespit edildiğinde eğriliğin 20 derecenin altında çıktığı durumlarda gözlem tedavisi yapılmaktadır. Bu hastalar, rutin olarak kontrole gitmektedir. Her kontrolde röntgen çektirilen hastanın yeni röntgeni bir önceki röntgen ile karşılaştırılmaktadır. Bu eğriliğin 20 derece üzerine çıktığı görülürse korse tedavisine geçiş yapılmaktadır.
Korse tedavisinde özellikle 0 – 5 yaş arası çocuklar için uygun korse bulmak zor olduğundan genel anestezi altında yapılan düzeltici gövde alçıları tercih edilebilmektedir. Korse tedavisinin asıl amacı, eğriliğin ilerlemesini yavaşlatmak ve cerrahi tedavi için hastanın yaşının büyümesini sağlamaktır.
40 derece üzerinde eğriliğe sahip olan kişin için direk cerrahi tedavi yöntemine başvurulmaktadır. Cerrahi tedavide büyümekte olan çocukların omurgalarının sabitlenerek kısa kalmasının önüne geçilmektedir. Tedavide omurgaya vida ve çubuk sistemleri yerleştirilerek eğriliğin düzeltilmesinin ya da ilerlemesinin durdurulması amaçlanmaktadır. Ancak çocuk büyüdükçe bu çubukların uzatılması gerekmektedir. Bunun için yaklaşık 6 ayda bir ameliyat yapılarak çubuklar uzatılmaktadır.
Bu işlem ergenliğin bitimine kadar devam etmektedir. Büyüme yavaşladığı zaman ya da durduğu zaman artık omurgaya füzyon işlemi uygulanmaktadır. Füzyon işlemi, omurgayı oluşturan kemiklerin birbirine kaynatılarak eğriliğin tekrar oluşmasını engellemek için yapılmaktadır.
Skolyoz Ameliyatı Sonrasında İyileşme Kaç Günde Gerçekleşir?
Skolyoz ameliyatı geçiren hasta ciddi bir operasyondan çıkmaktadır. Bu yüzden ameliyat sonrası oldukça dikkatli olmak gerekmektedir. Skolyoz ameliyatı sonrasında iyileşme süreci genellikle 3 ya da 4 haftayı bulmaktadır. Operasyondan sonraki 3. Aydan itibaren de hasta her türlü fiziksel aktiviteye başlayabilmektedir.
Skolyoz Ameliyatı Sonrasında Ortaya Çıkan Komplikasyonlar Nelerdir?
Son yıllarda oldukça başarılı skolyoz ameliyatları gerçekleştirilmektedir. Ancak bazen skolyoz ameliyatı sonrasında çok olmamakla beraber bazı komplikasyonlar yaşanabilmektedir. Komplikasyonların yaşanmaması için alanında uzman hekimlere ve sağlık kuruluşlarına başvurmak son derece önemlidir. Ayrıca bununla birlikte hekimin uyardığı her türlü kurala uymak komplikasyonları, en aza indirmektedir.
En sık görülen skolyoz ameliyatı sonrası komplikasyonlarından bazıları ise şunlardır;
Parapleji
Kifoz Artışı
Psödoartroz
Geç Başlangıçlı Ağrı Şikayeti
Aşırı Düzeltme
Düz Sırt Sendromu
Deformite Artışı
Enfeksiyon
Rotasyona Bağlı Deformite