Diz eklemi Kireçlenmesinin Tedavisi

Diz Eklemi kireçlenmesi nedir?

 Diz eklemi kireçlenmesi veya gonartroz diz eklemini meydana getiren femur, tibia ve patella meydana gelen yıpranma nedeni ile eklem yüzeylerinin kayganlığının kaybolması ve buna bağlı ağrı ve hareket kısıtlılığı gelişmesidir.

Diz eklemi kireçlenmesinin nedenleri?

En sık karşılaşılan neden yıpranma dejeneratif zeminde meydana gelen gonartrozdur. Daha çok ileri yaşlarda dejeneratif zeminde karşılaşılan sebep budur.

Romatoid artrit, ankilozan spondilit gibi başka hastalıkların zemininde de gonartroz gelişmesi olasıdır. Kalça eklemi kireçlenmesine neden olan travmatik nedenler diz ekleminde daha nadir olarak kireçlenmeye yol açar.

Diz ekleminde mekanik olarak anormal yüklenmeye yol açan metabolik hastalıklara bağlı dizilim bozuklukları da gonartroz sebebi olarak sayılabilmektedir.

Diz kireçlenmesi hangi şikayetlere sebep olur?

Ağrı şikayeti en sık karşılaştığımız şikayettir. İlk zamanlarda ileri aktivite düzeyi ile olan ağrı zamanla istirahatte de olabilmektedir. Eklem yüzeyinde ilerleyici kıkırdak hasarı ile birlikte diz eklem hareket kısıtlılığı ortaya çıkmaktadır. Bu durumda hastaların günlük hareket kabiliyetini kısıtlamaktadır.

Diz eklemi kireçlenmesi tedavi yöntemleri nelerdir?

 İlk basamak olarak konservatif tedavi yöntemleri (ağrı kesici ilaç tedavisi , kilo verme, diz  çevresi kasları güçlendirme egzersizleri, eklem içi enjeksiyon uygulamaları, koltuk değneği kullanımı gibi) her hastanın ayrı ayrı değerlendirilmesi sonucu tek başına ya da kombinasyonlar şeklinde uygulanabilir.

Konservatif tedavi yöntemlerine yanıt alınamadığı durumlarda  ve hastanın günlük yaşantısının olumsuz etkilenmeye başladığı andan itibaren diz eklemi replasman cerrahisi yani total diz artroplastisi (=protezi) hasta ile konuşulmalıdır.

Bu protez diz eklem yüzeyinin tamamen değiştirildiği total diz protezi, parsiyel yani tek eklem kompartmanını ilgilendiren protez, patellofemoral protezler şeklinde olabilmektedir.

Diz Protezi ameliyatı nasıl yapılır?

Diz eklemi femur (uyluk) alt uç eklem yüzü ,tibia (bacak)  üst uç eklem yüzü ve patella (diz kapağı kemiği) tarafından oluşturulur. Diz protezi ameliyatı; eklem yüzeyinde kıkırdak hasarlanması nedeni ile artroz (=kireçlenme) gelişmesi durumunda bu yüzeylerin artroplasti komponentleri ile değiştirilmesi ameliyatıdır. Bu ameliyat genel anestezi altında, spinal/epidural anestezi (belden aşağı uyuşturma) altında yapılabilmektedir.

Diz eklemi ön yüzünde yapılan bir kesi ile gerçekleştirilen bu operasyonda kıkırdak yüzeyler protez komponentleri ile değiştirilerek işlem sonlandırılmaktadır.

Diz Protezi sonrası Rehabilitasyon

Ameliyat sonrası 1.günde hastalarımız yatak kenarına oturtulup, yatak içi ve yatak  kenarı egzersizleri başlanılarak hastanın en erken sürede ayağa kalkması hedeflenir. Koltuk değneği ya da yürüteç yardımı ile hastanın rahat mobilize olması ile birlikte 3-4. günlerde taburcu olan hasta evinde de öğretilen diz çevresi egzersizlerini yapmaya devam eder. İlk 4-6 haftalık zamandan sonra yürüme desteği bırakılır.

Diz Protezi ameliyatı komplikasyonları ve riskleri nelerdir?

Diz ekleminin anatomik olarak önemli damar-sinir yapılarına komşuluğu bulunmaktadır. Bu neden ile ameliyat esnasında bu yapıların zarar görmesi

ihtimali  bulunmaktadır. Ameliyat esnasında femur ve tibia hazırlığı esnasında bu kemiklerde kırıklar gelişebilir. Bir diğer komplikasyonda enfeksiyon gelişimidir. Enfeksiyon ameliyat  sonrası erken dönemde ortaya çıkabileceği gibi uzun vadede protez gevşemesi şeklinde de karşımıza çıkabilir.

Diz protezinin ömrü ne kadardır?

 Biyomekanik olarak protezin de yaklaşık olarak 10-20 yıl arasında  sağ kalım ömrü bulunmaktadır. Farklı nedenlerle bu süre daha da kısalabilir. Enfeksiyon veya farklı nedenlerle ortaya çıkan protez gevşemesi nedeniyle bu sağ kalım süresi düşebilmektedir.

Gonartroz iyileşir mi?

Gonartroz (diz artrozu), diz eklemindeki kıkırdak yapısının aşınması ve bozulmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. Tam anlamıyla iyileşmesi mümkün olmasa da, tedavi ile semptomlar kontrol altına alınabilir ve hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir. Fizik tedavi, ilaçlar, eklem içi enjeksiyonlar ve cerrahi müdahaleler gibi yöntemler hastaların yaşam kalitesini artırmada etkili olabilir. Erken teşhis ve uygun tedavi, gonartrozun olumsuz etkilerini en aza indirmeye yardımcı olabilir.

Diz kireçlenmesi (gonartroz) tedavisinde, fizik tedavi önemli bir rol oynar. Eklemdeki yapısal hasarı tamamen iyileştiren bir yöntem olmasa da, fizik tedavi ile hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir veya durdurulabilir. Uygulanan fizik tedavi yöntemleri sayesinde ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı gibi semptomlar azaltılabilir. Fizik tedavi seansları genellikle kasları güçlendirme, eklem esnekliğini artırma ve ağrıyı hafifletme amaçlı egzersizler içerir. Bu sayede günlük yaşam aktivitelerinde iyileşme sağlanabilir ve diz kireçlenmesine bağlı şikayetler büyük ölçüde hafifletilebilir.